نگرش دانشجویان و دانش آموختگان دکتری کتابداری و اطلاع رسانی درباره چشم انداز فرصت های شغلی این رشته

هدف: هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر چگونگی نگرش دانشجویان و دانش آموختگان مقطع دکتری کتابداری و اطلاع رسانی درباره فرصت های شغلی این رشته است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر مطالعه آمیخته (ترکیبی) است که در بخش کمّی آن از پرسشنامه و در بخش کیفی از مصاحبه استفاده شده است. گروه مورد مطالعه دانشجویان و دانش آموختگان دکتری کتابداری و اطلاع رسانی در سال های 1388 - 1390 است که در دانشگاه های دولتی و آزاد یا مشغول به تحصیل بوده اند یا به تازگی فارغ التحصیل شده اند. از 120 نفر عضو این گروه 62 نفر به پرسشنامه الکترونیکی پاسخ گفته اند و 15 نفر نیز در مصاحبه تلفنی شرکت کرده اند. داده های گردآوری شده در بخش کمّی از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و براساس آمار توصیفی تحلیل شده است. پس از آن در بخش کیفی داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه گردآوری با رویکرد کیفی تحلیل شده اند. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان می دهد که از میان عوامل مؤثر بر موفقیت در یافتن شغل مناسب، گروه مورد مطالعه در این تحقیق بیشترین امتیاز را به ترتیب به پیشینه آموزشی، مهارت های رایانه ای، پیشینه پژوهشی، برخورداری از مهارت زبان انگلیسی، و برخورداری از مهارت های ارتباطی نسبت می دهند. پس از این عوامل، موضوع پایان نامه و شهرت استادان راهنما و مشاور از نظر آنان مهم تلقی می شود. نتایج تحلیل مصاحبه ها نیز نشان می دهد که آنان علاوه بر عوامل مذکور به متغیرهای دیگری همچون علایق فردی، توان تخصصی، موقعیت جغرافیایی محل استخدام، پیگیری اخبار بازار کار، اعتبار دانشگاه محل تحصیل، کارورزی و مهارت های عملی، و سرانجام توان برقرای ارتباط با متخصصان حوزه های دیگر نیز اشاره کرده اند. از نظر جامعه مورد مطالعه، مهم ترین موانع بازدارنده در فرآیند استخدام عبارتند از: فقدان شایسته سالاری، نبود مقبولیت اجتماعی، جذب نیروهای غیرمتخصص، نبود شفافیت در فرآیند استخدام، مصاحبه غیرتخصصی در آزمون استخدامی و نبود هماهنگی میان پذیرش دانشجو و ظرفیت بازار کار. نتیجه گیری: دانشجویان و دانش آموختگان این رشته از یک سو امیدوارند براساس امتیازهایی که در خلال تحصیل در مقطع دکتری کسب کرده اند فرصت های شغلی بهتری به دست آورند، و از سوی دیگر نیز نگرانند موانع کوچک و بزرگی که در این راه وجود دارد، آنان را از رسیدن به جایگاهی که سزاوار آنند بازدارد.